Ở làng rau Trà Quế Hội An trồng được rất nhiều loại rau ngon đặc biệt, hương vị thơm ngon. Nhưng món ăn đặc trưng của làng này lại không phải là loại rau, mà là món tôm hữu (có nhiều người hay nhiều nơi gọi là tam hữu).
Tôm hữu ở làng rau Trà Quế là một món ăn vô cùng độc đáo, nhìn rất giản dị nhưng để chế biến cho ngon thì không hề dễ chút nào.
Để chế biến món tôm hữu, dĩ nhiên, không thể thiếu tôm. Nhưng tôm để chế biến không bao giờ là loại tôm biển, hay tôm nuôi, mà phải là loại tôm đất, được đánh bắt từ các sông đầm ở khu vực làng Trà Quế, hoặc những ngôi làng lân cận khu vực này.
Đặc sản tôm hữu hội an
Theo những bậc cao niên ở trong làng, tôm được chọn phải thân vừa gần bằng ngón tay út, vừa ăn, vỏ giòn, không cứng, thịt thơm và tươi, vẫn nhảy tanh tách khi bắt đầu chế biến.
Tôm rửa sạch, dùng kéo cắt gọn râu, đuôi, sau đó tẩm ướp chút gia vị gồm muối, bột ngọt, tiêu, mắm… tao nhanh trên chảo đã phi dầu phụng, hành cho tôm vừa chín tới, vẫn giữ nguyên màu đỏ tươi rất bắt mắt.
Thịt heo ba chỉ hoặc thịt nạc tùy khẩu vị của từng người, nhưng phải là loại heo quê, được nuôi bằng rau cỏ… thịt mới có vị thơm ngon. Thịt luộc trong nước có cho một chút gia vị cho thịt đậm đà sau khi luộc. Sau đó cắt thịt thành từng sợi bằng với tôm.
Tôm đất tươi và thịt heo quê là nguyên liệu để chế biến món tôm hữu ăn kèm với chén nước chấm nước mắm chua ngọt
Chuẩn bị sẵn rau thơm và rau é (giống rau quế nhưng có mùi thơm nồng nàn hơn rau quế, và chỉ có ở làng rau Trà Quế), tất cả đều vừa hái từ ngoài cánh đồng rau để đảm bảo độ tươi ngon, mang về rửa sạch, để ráo. Hành lá nguyên củ trụng sơ qua nước sôi cho mềm để làm dây buộc.
Rau thơm vừa được hái từ cánh đồng rau Trà Quế
Rau é, chỉ có ở làng rau Trà Quế
Hành lá được trụng sơ qua nước sôi để làm dây buộc
Cách buộc tôm hữu nhìn thì dễ, nhưng không phải ai cũng đủ độ khéo léo để có một cuốn tôm hữu đẹp mắt. Sau khi xắp xếp rau thơm, rau é lên nhau, thì bắt đầu đặt thịt, tôm lên trên. Dùng cọng hành cuộn quanh cuốn để buộc lại.
Người ta nói, tôm hữu là cách gọi của món ăn thấm tình bằng hữu, thông qua cách buộc chặt các loại nguyên liệu lại với nhau.
Khi ăn, chấm những cuộn tôm hữu vào chén nước mắm ớt tỏi chua ngọt. Khi cắn ngang cuộn tôm hữu, sẽ cảm nhận hết được vị ngon tinh túy của món ăn tinh túy này, với vị giòn thơm của tôm đất, vị ngọt ngào của thịt heo quê, của những lá rau tươi dong còn đẫm mùi đồng quê…
Dùng hành buộc lại, là đã có một cuộn tôm hữu rất bắt mắt
Và những cuộn tiếp theo thật độc đáo
Một dĩa tôm hữu thật là ngon
Tất cả cùng quyện lại với nhau tạo nên món tôm hữu vô cùng giản dị nhưng lại rất hấp dẫn và khó quên